Latin Texts & Translations

et factum est postquam percussit Alexander Philippi Macedo qui primus regnavit in Graecia egressus de terra Cetthim Darium regem Persarum et Medorum

constituit proelia multa et omnium obtinuit munitiones et interfecit reges terrae

et pertransiit usque ad fines terrae et accepit spolia multitudinis gentium et siluit terra in conspectu eius

et congregavit virtutem exercituum fortem nimis et exaltatum est et elevatum cor eius

et obtinuit regiones gentium et tyrannos et facti sunt illi in tributum

et post haec decidit in lectum et cognovit quia moritur

et vocavit pueros suos nobiles qui secum erant nutriti a iuventute et divisit illis regnum suum cum adhuc viveret

et regnavit Alexander annis duodecim et mortuus est

et obtinuerunt pueri eius regnum unusquisque in loco suo

et inposuerunt sibi omnes diademata post mortem eius et filii eorum post eos annis multis et multiplicata sunt mala in terra

et exiit ex eis radix peccatrix Antiochus Inlustris filius Antiochi regis qui fuerat Romae obses et regnavit in anno centesimo tricesimo et septimo regni Graecorum

in diebus illis exierunt ex Israhel filii iniqui et suaserunt multis dicentes eamus et disponamus testamentum cum gentibus quae circa nos sunt quia ex quo recessimus ab eis invenerunt nos multa mala

et bonus visus est sermo in oculis eorum

et destinaverunt aliqui de populo et abierunt ad regem et dedit illis potestatem ut facerent iustitiam gentium

et aedificaverunt gymnasium in Hierosolymis secundum leges nationum

et fecerunt sibi praeputia et recesserunt a testamento sancto et iuncti sunt nationibus et venundati sunt ut facerent malum

et paratum est regnum in conspectu Antiochi et coepit regnare in terra Aegypti ut regnaret super duo regna

et intravit in Aegyptum in multitudine gravi in curribus et elefantis et equitibus et copiosa navium multitudine

et constituit bellum adversus Ptolomeum regem Aegypti et veritus est Ptolomeus a facie eius et fugit et ceciderunt vulnerati multi

et conprehendit civitates munitas in terra Aegypti et accepit spolia terrae Aegypti

et convertit Antiochus postquam percussit Aegyptum in centesimo et quadragesimo et tertio anno et ascendit ad Israhel

et ascendit Hierosolymis in multitudine gravi

et intravit in sanctificationem cum superbia et accepit altare aureum et candelabrum luminis et universa vasa eius et mensam propositionis et libatoria et fialas et mortariola aurea et velum et coronas et ornamentum aureum quod in facie templi erat et comminuit omnia

et accepit argentum et aurum et vasa concupiscibilia et accepit thesauros occultos quos invenit et sublatis omnibus abiit in terram suam

et fecit caedem hominum et locutus est superbia magna

et factus est planctus magnus in Israhel et in omni loco eorum

et ingemuerunt principes et seniores virgines et iuvenes infirmati sunt et speciositas mulierum inmutata est

omnis maritus sumpsit lamentum quae sedebant in toro maritali lugebant

et commota est terra super habitantes in ea et universa domus Iacob induit confusionem

et post duos annos dierum misit rex principem tributorum in civitates Iuda et venit Hierusalem cum turba magna

et locutus est ad eos verba pacifica in dolo et crediderunt ei

et inruit super civitatem repente et percussit eam plaga et perdidit populum multum ex Israhel

et accepit spolia civitatis et succendit eam igni et destruxit domos eius et muros eius in circuitu

et captivas duxerunt mulieres et natos et pecora possederunt

et aedificaverunt civitatem David muro magno et firmo et turribus firmis et facta est illis in arcem

et posuerunt illic gentem peccatorum viros iniquos et convaluerunt in ea et posuerunt arma et escas et congregaverunt spolia Hierusalem

et reposuerunt illic et facti sunt in laqueum magnum

et factum est hoc ad insidias sanctificationi et in diabolum malum in Israhel

et effuderunt sanguinem innocentem per circuitum sanctificationis et contaminaverunt sanctificationem

et fugerunt habitatores Hierusalem propter eos et facta est habitatio exterorum et facta est extera semini suo et nati eius reliquerunt eam

sanctificatio eius desolata est sicut solitudo dies festi eius conversi sunt in luctum sabbata eius in obprobrium honores eius in nihilum

secundum gloriam eius multiplicata est ignominia eius et sublimitas eius conversa est in luctum

et scripsit rex Antiochus omni regno suo ut esset omnis populus unus et reliquerunt unusquisque legem suam

et consenserunt omnes gentes secundum verbum regis Antiochi

et multi ex Israhel consenserunt ei et sacrificaverunt idolis et coinquinaverunt sabbatum

et misit rex Antiochus libros per manus nuntiorum in Hierusalem et in omnes civitates Iudae ut sequerentur legem gentium terrae

et prohiberent holocausta et sacrificia et placationes fieri in templo Dei

et prohiberent celebrari sabbatum et dies sollemnes

et coinquinari sancta et sanctum populum Israhel

et iussit aedificari aras et templa et idola et immolari carnes suillas et pecora communia

et relinquere filios suos incircumcisos et coinquinari animas eorum in omnibus inmundis et abominationibus ita ut obliviscerentur legem et inmutarent omnes iustificationes Dei

et quicumque non fecisset secundum verbum regis Antiochi moreretur

secundum omnia verba haec scripsit omni regno suo et praeposuit principes populo qui haec fieri cogerent

et iusserunt civitatibus Iudae sacrificare

et congregati sunt multi de populo ad eos qui dereliquerant legem Domini et fecerunt mala super terram

et effugaverunt populum Israhel in abditis et in absconditis fugitivorum locis

die quintadecima mensis casleu quinto et quadragesimo anno aedificavit rex Antiochus abominandum idolum desolationis super altare Dei et per universas civitates Iudae in circuitu aedificaverunt aras

et ante ianuas domorum et in plateis incendebant tura et sacrificabant

et libros legis Dei conbuserunt igni scindentes eos

et apud quemcumque inveniebantur libri testamenti Domini et quicumque observabant legem Domini secundum edictum regis trucidabant eum

in virtute sua faciebant haec populo Israhel qui inveniebantur in omni mense in civitatibus

et quinta et vicesima die mensis sacrificabant super aram quae erat contra altare

et mulieres quae circumcidebant filios suos trucidabantur secundum iussum regis Antiochi

et suspendebant pueros a cervicibus per universas domos eorum et eos qui circumciderunt eos trucidabant

et multi de populo Israhel definierunt apud se ut non manducarent inmunda et elegerunt magis mori quam cibis coinquinari inmundis

et noluerunt infringere legem Dei sanctam et trucidati sunt

et facta est ira magna super populum valde

in illis diebus surrexit Matthathias filius Iohannis filii Simeonis sacerdos ex filiis Ioarim ab Hierusalem et consedit in monte Modin

et habebat filios quinque Iohannan qui cognominabatur Gaddis

et Simeon qui cognominabatur Thasi

et Iudas qui vocabatur Macchabeus

et Eleazarus qui cognominabatur Abaron et Ionathas qui cognominabatur Apphus

hii viderunt mala quae fiebant in populo Iuda et in Hierusalem

et dixit Matthathias vae mihi ut quid natus sum videre contritionem populi mei et contritionem civitatis sanctae et sedere illic cum datur in manibus inimicorum

sancta in manu extraneorum facta sunt templum eius sicut homo ignobilis

vasa gloriae eius captiva abducta sunt trucidati sunt iuvenes eius in plateis et iuvenes eius ceciderunt gladio inimicorum

quae gens non hereditavit regnum eius et non obtinuit spolia eius

omnis conpositio eius ablata est quae erat libera facta est ancilla

et ecce sancta nostra et pulchritudo nostra et claritas nostra desolata est et coinquinaverunt eam gentes

quo ergo nobis adhuc vivere

et scidit Matthathias et filii eius vestimenta sua et operuerunt se ciliciis et planxerunt valde

et venerunt illuc qui missi erant a rege Antiocho ut cogerent eos qui confugerant in civitate Modin immolare et accendere et a lege Dei discedere

et multi de populo Israhel consentientes accesserunt ad eos sed Matthathias et filii eius constanter steterunt

et respondentes qui missi erant ab Antiocho dixerunt Matthathiae princeps et clarissimus et magnus es in hac civitate et ornatus filiis et fratribus

ergo accede prior et fac iussum regis sicut fecerunt omnes gentes et viri Iuda et qui remanserunt in Hierusalem et eris tu et filii tui inter amicos regis et amplificatus argento et auro et muneribus multis

et respondit Matthathias et dixit magna voce et si omnes gentes regi Antiocho oboediunt ut discedat unusquisque a servitute patrum suorum et consentiunt mandatis eius

ego et filii mei et fratres mei oboediemus legi patrum nostrorum

propitius sit nobis Deus non est nobis utile relinquere legem et iustitias Dei

non audibimus verba regis Antiochi nec sacrificabimus transgredientes legis nostrae mandata ut eamus altera via

et ut cessavit loqui verba haec accessit quidam Iudaeus in omnium oculis sacrificare idolis super aram in civitate Modin secundum iussum regis

et vidit Matthathias et doluit et contremuerunt renes eius et ascendit furor eius secundum iudicium legis et insiliens trucidavit eum super aram

sed et virum quem miserat rex Antiochus qui cogebat immolari occidit in ipso tempore et aram destruxit

et zelatus est legem sicut fecit Finees Zambri filio Salomi

et exclamavit Matthathias voce magna dicens omnis qui zelum habet legis statuens testamentum exeat post me

et fugit ipse et filii eius in montes et reliquerunt quaecumque habebant in civitate

tunc descenderunt multi quaerentes iudicium et iustitiam in desertum

ut sederent ibi ipsi et filii eorum et mulieres eorum et pecora eorum quoniam induraverunt super eos mala

et renuntiatum est viris regis et exercitui qui erat in Hierusalem civitate David quoniam discessissent viri quidam qui dissipaverunt mandatum regis in loca occulta in deserto et abissent post illos multi

et statim perrexerunt ad eos et constituerunt adversus eos proelium in die sabbatorum

et dixerunt ad eos resistitis et nunc adhuc exite et facite secundum verbum regis et vivetis

et dixerunt non exibimus neque faciemus verbum regis ut polluamus diem sabbatorum

et concitaverunt adversus eos proelium

et non responderunt eis nec oppilaverunt loca occulta

dicentes moriamur omnes in simplicitate nostra et testes erunt super nos caelum et terra quod iniuste perditis nos

et intulerunt eis bellum sabbatis et mortui sunt ipsi et uxores eorum et filii eorum et pecora eorum usque ad mille animas hominum

et cognovit Matthathias et amici eius et luctum habuerunt super eos valde

et dixit vir proximo suo si omnes fecerimus sicut fratres nostri fecerunt et non pugnaverimus adversus gentes pro animabus nostris et iustificationibus nostris citius disperdent nos a terra

et cogitaverunt in illa die dicentes omnis homo quicumque venerit ad nos in bello die sabbatorum pugnemus adversus eum et non moriemur omnes sicut mortui sunt fratres nostri in occultis

tunc congregata est ad eos synagoga Asideorum fortis viribus ex Israhel omnis voluntarius in lege

et omnes qui fugiebant a malis additi sunt ad eos et facti sunt illis ad firmamentum

et collegerunt exercitum et percusserunt peccatores in ira sua et viros iniquos in indignatione sua et ceteri fugerunt ad nationes ut evaderent

et circuivit Matthathias et amici eius et destruxerunt aras

et circumciderunt pueros incircumcisos quotquot invenerunt in finibus Israhel in fortitudine

et persecuti sunt filios superbiae et prosperatum est opus in manu eorum

et obtinuerunt legem de manibus gentium et de manibus regum et non dederunt cornu peccatori

et adpropinquaverunt dies Matthathiae moriendi et dixit filiis suis nunc confortata est superbia et castigatio et tempus eversionis et ira indignationis

nunc ergo o filii aemulatores estote legis et date animas vestras pro testamento patrum

et mementote operum patrum quae fecerunt in generationibus suis et accipietis gloriam magnam et nomen aeternum

Abraham nonne in temptatione inventus est fidelis et reputatum est ei ad iustitiam

Ioseph in tempore angustiae suae custodivit mandatum et factus est dominus Aegypti

Finees pater noster zelando zelum Dei accepit testamentum sacerdotii aeterni

Iesus dum implet verbum factus est dux Israhel

Chaleb dum testificatur in ecclesia accepit hereditatem

David in sua misericordia consecutus est sedem regni in saecula

Helias dum zelat zelum legis receptus est in caelum

Ananias Azarias Misahel credentes liberati sunt de flamma

Danihel in sua simplicitate liberatus est de ore leonum

et ita cogitate per generationem et generationem quia omnes qui sperant in eum non infirmantur

et a verbis viri peccatoris non timueritis quia gloria eius stercus et vermis est

hodie extollitur et cras non invenietur quia conversus est in terram suam et cogitatio eius periet

vos ergo filii confortamini et viriliter agite in lege quia in ipsa gloriosi eritis

et ecce Simeon frater vester scio quod vir consilii est ipsum audite semper et ipse vobis erit pater

et Iudas Macchabeus fortis viribus a iuventute sua sit vobis princeps militiae et ipse aget bellum populi

et vos adducetis ad vos omnes factores legis et vindicate vindictam populi vestri

et retribuite retributionem gentibus et intendite in praeceptum legis

et benedixit eos et adpositus est ad patres suos

et defunctus est centesimo et quadragesimo et sexto anno et sepultus est a filiis suis in sepulchris patrum suorum in Modin et planxerunt eum omnis Israhel planctu magno

et surrexit Iudas qui vocabatur Macchabeus filius eius pro eo

et adiuvabant eum omnes fratres eius et universi qui se coniunxerant patri eius et proeliabantur proelium Israhel cum laetitia

et dilatavit gloriam populo suo et induit se loricam sicut gigans et succinxit se arma bellica sua in proeliis et protegebat castra gladio suo

similis factus est leoni in operibus suis et sicut catulus leonis rugiens in venatione

et persecutus est iniquos perscrutans eos et qui conturbabant populum suum succendit flammis

et repulsi sunt inimici prae timore eius et omnes operarii iniquitatis conturbati sunt et directa est salus in manu eius

et exacerbabat reges multos et laetificabat Iacob in operibus suis et in saeculum memoria eius in benedictione

et perambulavit civitates Iuda et perdidit impios ex eis et avertit iram ab Israhel

et nominatus est usque ad novissimum terrae et congregavit pereuntes

et congregavit Apollonius gentes et a Samaria virtutem multam et magnam ad bellandum contra Israhel

et cognovit Iudas et exiit obviam illi et percussit et occidit illum et ceciderunt vulnerati multi et reliqui fugerunt

et accepit spolia eorum et gladium Apollonii abstulit Iudas et erat pugnans in eo omnibus diebus

et audivit Seron princeps exercitus Syriae quod congregavit Iudas congregationem et ecclesiam fidelium secum

et ait faciam mihi nomen et glorificabor in regno et debellabo Iudam et eos qui cum ipso sunt qui spernebant verbum regis

et praeparavit se et ascenderunt cum eo castra impiorum fortes auxiliarii ut facerent vindictam in filios Israhel

et adpropinquaverunt usque Bethoron et exivit Iudas obviam illi cum paucis

ut viderunt autem exercitum venientem sibi obviam dixerunt Iudae quomodo poterimus pauci pugnare ad multitudinem tantam tam fortem et nos fatigati sumus ieiunio hodie

et ait Iudas facile est concludi multos in manus paucorum et non est differentia in conspectu Dei caeli liberare in multis et in paucis

quia non in multitudine exercitus victoria belli sed de caelo fortitudo est

ipsi veniunt ad nos in multitudine contumaci et superba ut disperdant nos et uxores nostras et filios nostros et ut spolient nos

nos vero pugnabimus pro animabus nostris et legibus nostris

et ipse Dominus conteret eos ante faciem nostram vos autem ne timueritis eos

ut cessavit autem loquens insiluit in eos subito et contritus est Seron et exercitus eius in conspectu ipsius

et persequebatur eum in descensu Bethoron usque in campum et ceciderunt ex eis octingenti viri reliqui autem fugerunt in terram Philisthim

et cecidit timor Iudae ac fratrum eius et formido super omnes gentes in circuitu eorum

et pervenit ad regem nomen eius et de proeliis Iudae narrabant omnes gentes

ut audivit autem Antiochus sermones istos iratus est animo et misit et congregavit exercitum universi regni sui castra fortia valde

et aperuit aerarium suum et dedit stipendia exercitui in annum et mandavit illis ut essent parati ad omnia

et vidit quod defecit pecunia de thesauris et tributa regionis modica propter dissensionem et plagam quam fecit in terra ut tolleret legitima quae erant a primis diebus

et timuit ne non haberet et semel et bis in sumptus et donativa quae dederat ante larga manu et abundaverat super reges qui ante eum fuerant

consternatus erat animo valde et cogitavit ire in Persidem et accipere tributa regionum et congregare argentum multum

et reliquit Lysiam hominem nobilem de genere regali super negotia regia a flumine Eufraten usque ad flumen Aegypti

et ut nutriret Antiochum filium suum donec rediret

et tradidit ei medium exercitum et elefantos et mandavit ei de omnibus quae volebat et de inhabitantibus Iudaeam et Hierusalem

ut mitteret ad eos exercitum ad conterendam et extirpandam virtutem Israhel et reliquias Hierusalem et auferendam memoriam de loco

et ut constitueret habitatores filios alienigenas in omnibus finibus eorum et sorte distribueret terram eorum

et rex adsumpsit partem exercitus residui et exivit ab Antiochia civitate regni sui anno centesimo et quadragesimo et septimo et transfretavit Eufraten flumen et perambulabat superiores regiones

et elegit Lysias Ptolomeum filium Dorimini et Nicanorem et Gorgiam viros potentes ex amicis regis

et misit cum eis quadraginta milia virorum et septem milia equitum ut venirent in terram Iuda et disperderent eam secundum verbum regis

et processerunt ut irent cum universa virtute sua et venerunt et adplicuerunt Ammaum in terra campestri

et audierunt mercatores regionum nomen eorum et acceperunt argentum et aurum multum valde et pueros et venerunt in castra ut acciperent filios Israhel in servos et additi sunt ad eos exercitus Syriae et terrae alienigenarum

et vidit Iudas et fratres eius quia multiplicata sunt mala et exercitus adplicabat ad fines eorum et cognoverunt verba regis quae mandavit populo facere in interitum et consummationem

et dixerunt unusquisque ad proximum suum erigamus deiectionem populi nostri et pugnemus pro populo nostro et sanctis nostris

et congregatus est conventus ut essent parati in proelium et ut orarent et peterent misericordiam et miserationes

et Hierusalem non habitabatur sed erat sicut desertum non erat qui ingrederetur et egrederetur de natis eius et sanctum conculcabatur et filii alienigenarum erant in arce ibi erat habitatio gentium et ablata est voluptas ab Iacob et defecit ibi tibia et cithara

et congregati sunt et venerunt in Masefat contra Hierusalem quia locus orationis erat in Masefat ante Israhel

et ieiunaverunt illa die et induerunt se ciliciis et cinere in capite suo et destituerunt vestimenta sua

et expanderunt librum legis de quibus scrutabantur gentes similitudinem simulacrorum suorum

et adtulerunt ornamenta sacerdotalia et primitias et decimas et suscitaverunt nazoreos qui impleverant dies

et clamaverunt voce magna in caelum dicentes quid faciemus istis et quo eos ducemus

et sancta tua conculcata sunt et contaminata sunt et sacerdotes tui in luctu et humilitate

et ecce nationes convenerunt adversum nos ut nos disperdant tu scis quae cogitant in nos

quomodo poterimus subsistere ante facies illorum nisi tu adiuves nos

et tubis exclamaverunt voce magna

et post hoc constituit Iudas duces populi tribunos et centuriones et pentecontarcos et decuriones

et dixit his qui aedificabant domos et sponsabant uxores et plantabant vineas et formidolosis ut redirent unusquisque in domum suam secundum legem

et moverunt castra et conlocaverunt ad austrum Ammaum

et ait Iudas accingimini et estote filii potentes et estote parati in mane ut pugnetis adversus nationes has quae convenerunt disperdere nos et sancta nostra

quoniam melius est nos mori in bello quam videre mala gentis nostrae et sanctorum

sicut autem fuerit voluntas in caelo sic fiat

et adsumpsit Gorgias quinque milia virorum et mille equites electos et moverunt castra nocte

ut adplicarent ad castra Iudaeorum et percuterent eos subito et filii qui erant ex arce erant illi duces

et audivit Iudas et surrexit ipse et potentes percutere virtutem exercituum regis quae erat in Ammaum

adhuc enim dispersus erat exercitus a castris

et venit Gorgias in castra Iudae noctu et neminem invenit et quaerebant eos in montibus quoniam dixit fugiunt hii a nobis

et cum dies factus esset apparuit Iudas in campo cum tribus milibus virorum tantum quia tegumenta et gladios non habebant

et viderunt castra gentium valida et loricatos et equitatus in circuitu eorum et hii docti proelium

et ait Iudas viris qui secum erant ne timueritis multitudinem eorum et impetum eorum ne formidetis

mementote qualiter salvi facti sunt patres nostri in mari Rubro cum sequeretur eos Pharao cum exercitu

et nunc clamemus in caelum et miserebitur nostri et testamenti patrum nostrorum et conteret exercitum istum ante faciem nostram hodie

et scient omnes gentes quia est qui redimat et liberet Israhel

et levaverunt alienigenae oculos suos et viderunt eos venientes ex adverso

et exierunt de castris in proelium et tuba cecinerunt hii qui fuerant cum Iuda

et congressi sunt et contritae sunt gentes et fugerunt in campum

novissimi autem ceciderunt gladio et persecuti sunt eos usque Gesoron et usque in campos Idumeae et Azoti et Iamniae et ceciderunt ex illis ad tria milia virorum

et reversus est Iudas et exercitus eius sequens eum

et dixit ad populum non concupiscatis spolia quia bellum contra nos est

et Gorgias et exercitus eius in monte prope nos sed state contra inimicos nostros et expugnate eos et post hoc sumetis spolia

et adhuc loquente Iuda haec apparuit pars quaedam prospiciens de monte

et vidit quod in fugam conversi sunt et succensa sunt castra fumus enim qui videbatur declarabat quod factum est

quibus illi conspectis timuerunt valde aspicientes simul et Iudam et exercitum in campo paratum ad proelium

et fugerunt omnes in campo alienigenarum

et Iudas reversus est ad spolia castrorum et acceperunt aurum multum et argentum et hyacinthum et purpuram marinam et opes magnas

et conversi hymnum canebant et benedicebant in caelum quoniam bonum est quoniam in saeculum misericordia eius

et facta est salus magna in Israhel in illa die

quicumque autem alienigenarum evaserunt venerunt et nuntiaverunt Lysiae universa quae acciderant

quibus auditis ille consternatus est animo deficiebat quod non qualia voluit talia contigerunt in Israhel et qualia mandavit rex

et sequenti anno congregavit electorum virorum sexaginta milia et equitum quinque milia ut debellaret eos

et venerunt in Iudaeam et castra posuerunt in Bethoron et occurrit illis Iudas cum decem milibus viris

et viderunt exercitum fortem et oravit et dixit benedictus es salvator Israhel qui contrivisti impetum potentis in manu servi tui David et tradidisti castra alienigenarum in manus Ionathae filii Saul et armigeri eius

conclude exercitum istum in manu populi tui Israhel et confundantur in exercitu suo et equitibus

da illis formidinem et tabefac audaciam virtutis eorum et commoveantur contritione sua

deice eos gladio diligentium te et conlaudent te omnes qui noverunt nomen tuum in hymnis

et commiserunt et ceciderunt de exercitu Lysiae quinque milia virorum

videns autem Lysias suorum fugam et Iudaeorum audaciam et quod parati sunt aut vivere aut mori fortiter abiit Antiochiam et elegit milites ut multiplicatus rursus veniret in Iudaeam

dixit autem Iudas et fratres eius ecce contriti sunt inimici nostri ascendamus nunc mundare sancta et renovare

et congregatus est omnis exercitus et ascenderunt in montem Sion

et viderunt sanctificationem desertam et altare profanatum et portas exustas et in atriis virgulta nata sicut in saltu vel montibus et pastoforia diruta

sciderunt vestimenta sua et planxerunt planctu magno et inposuerunt cinerem

et ceciderunt in faciem super terram et exclamaverunt tubis signorum et clamaverunt in caelum

tunc ordinavit Iudas viros ut pugnarent adversus eos qui erant in arce donec emundarent sancta

et elegit sacerdotes sine macula voluntatem habentes in lege Dei

et mundaverunt sancta et tulerunt lapides contaminationis in locum inmundum

et cogitavit de altare holocaustorum quod profanatum erat quid de eo faceret

et incidit illi consilium bonum ut destrueret illud ne forte esset illis in obprobrium quia contaminaverunt illud gentes et demoliti sunt illud

et reposuerunt lapides in monte domus in loco apto quoadusque veniret propheta et responderet de eis

et acceperunt lapides integros secundum legem et aedificaverunt altare novum secundum illud quod fuit prius

et aedificaverunt sancta et quae intra domum intrinsecus et aedem et atria sanctificaverunt

et fecerunt vasa sancta nova et intulerunt candelabrum et altare incensorum et mensam in templum

et incensum posuerunt super altare et accenderunt lucernas quae super candelabrum erant et lucebant in templo

et posuerunt super mensam panes et adpenderunt vela et consummaverunt omnia opera quae fecerunt

et ante matutinum surrexerunt quinta et vicesima mensis noni hic mensis casleu centesimi quadragesimi octavi anni

et obtulerunt sacrificium secundum legem super altare holocaustorum novum quod fecerunt

secundum tempus et secundum diem in qua contaminaverunt illud gentes in ipsa renovatum est in canticis et citharis et cinyris et cymbalis

et cecidit omnis populus et adoraverunt et benedixerunt in caelum ei qui prosperavit eis

et fecerunt dedicationem altaris diebus octo et obtulerunt holocausta cum laetitia et salutaria laudis

et ornaverunt faciem templi coronis aureis et scutulis et dedicaverunt portas et pastoforia et inposuerunt eis ianuas

et facta est laetitia in populo magna valde et aversum est obprobrium gentium

et statuit Iudas et fratres eius et universa ecclesia Israhel ut agatur dies dedicationis altaris in temporibus suis ab anno in annum per dies octo a quinta et vicesima mensis casleu cum laetitia et gaudio

et aedificaverunt in tempore illo montem Sion et per circuitum muros altos et turres firmas nequando venirent gentes et conculcarent eam sicut antea fecerunt

et conlocavit illic exercitum ut servarent eam et munivit eam ad custodiendam Bethsuram ut haberet populus munitionem contra faciem Idumeae

et factum est ut audierunt gentes in circuitu quia aedificatum est altare et sancta sicut prius et iratae sunt valde

et cogitabant tollere genus Iacob qui erant inter eos et coeperunt occidere de populo et persequi

et debellabat Iudas filios Esau in Idumea et eos qui erant in Acrabattene quia circumsedebant Israhelitas et percussit eos plaga magna

et recordatus est malitiam filiorum Bean qui erant populo in laqueum et in scandalum insidiantes in via

et conclusi sunt ab eo in turribus et adplicuit ad eos et anathematizavit eos et incendit turres eorum igni cum omnibus qui in eis erant

et transiit ad filios Ammon et invenit manum fortem et populum copiosum et Timotheum ducem ipsorum

et commisit cum eis proelia multa et contriti sunt in conspectu eorum et percussit eos

et cepit Iazer civitatem et filias eius et reversus est in Iudaeam

et congregatae sunt gentes quae sunt in Galaad adversus Israhelitas qui erant in finibus eorum ut tollerent eos et fugerunt in Datheman munitionem

et miserunt litteras ad Iudam et fratres eius dicentes congregatae sunt adversum nos gentes per circuitum ut auferant nos

et parant venire et occupare munitionem in quam confugimus et Timotheus est dux exercitus eorum

nunc ergo veni eripe nos de manibus eorum quia cecidit multitudo de nobis

et omnes fratres nostri qui erant in locis Tubi interfecti sunt et captivas abduxerunt uxores eorum et natos et spolia et peremerunt illic ferme mille viros

et adhuc epistulae legebantur et ecce alii nuntii venerunt de Galilea conscissis tunicis nuntiantes secundum verba haec

dicentes convenisse adversum se a Ptolomaida et Tyro et Sidone et omni Galilea alienigenas ut nos consumant

ut audivit autem Iudas et populus sermones istos convenit ecclesia magna cogitare quid facerent fratribus suis qui in tribulatione erant et expugnabantur ab eis

dixitque Iudas Simoni fratri suo elige tibi viros et vade et libera fratres tuos in Galilea ego enim et frater meus Ionathas ibimus in Galaditin

et reliquit Iosepphum filium Zacchariae et Azariam duces populi cum residuo exercitu in Iudaeam ad custodiendum

et praecepit illi dicens praeesto populo huic et nolite bellum committere adversus gentes donec revertamur

et dati sunt Simoni viri tria milia ut iret in Galileam Iudae autem octo milia in Galaditin

et abiit Simon in Galileam et commisit proelia multa cum gentibus et contritae sunt gentes a facie eius et persecutus est eos usque ad portam

Ptolomaidis et ceciderunt de gentibus fere tria milia virorum et accepit spolia eorum

et sumpsit eos qui erant in Galilea et in Arbatis cum uxoribus et natis et omnibus quae erant illis et adduxit in Iudaeam cum laetitia magna

et Iudas Macchabeus et Ionathas et fratres eius transierunt Iordanem et abierunt viam trium dierum per desertum

et occurrerunt eis Nabuthei et susceperunt eos pacifice et narraverunt eis omnia quae acciderunt fratribus in Galaditide

et quia multi ex eis conprehensi sunt in Basara et Bosor et in Alimis et in Casfor et Macet et Carnain hae omnes civitates munitae et magnae

sed et in ceteris civitatibus Galaditidis tenentur conprehensi et in crastinum constituerunt admovere exercitum civitatibus his et conprehendere et tollere eos in una die

et convertit Iudas et exercitus eius viam in desertum Bosor repente et occupavit civitatem et occidit omnem masculum in ore gladii et accepit omnia spolia eorum et succendit eam igni

et surrexerunt inde nocte et ibant usque ad munitionem

et factum est diluculo cum adlevassent oculos suos ecce populus multus cuius non erat numerus portantes scalas et machinas ut conprehenderent munitionem et expugnarent eos

et vidit Iudas quia coepit bellum et clamor belli ascendit in caelum sicut tuba et clamor magnus de civitate

et exercitui dixit pugnate hodie pro fratribus vestris

et venit tribus ordinibus post eos et exclamaverunt tubis et clamaverunt in oratione

et cognoverunt castra Timothei quia Macchabeus est et refugerunt a facie eius et percusserunt eos plaga magna et ceciderunt ex eis in illa die fere octo milia virorum

et divertit Iudas in Maspha et expugnavit et cepit eam et occidit omnem masculum eius et sumpsit spolia eius et succendit eam igni

inde perrexit et cepit Casbon et Maged et Bosor et reliquas civitates Galaditidis

post haec autem verba congregavit Timotheus exercitum alium et castra posuit contra Rafon trans torrentem

et misit Iudas speculari exercitum et renuntiaverunt ei dicentes quia convenerunt ad eum omnes gentes quae in circuitu nostro sunt exercitus multus nimis

et Arabas conduxit in auxilium et castra posuerunt trans torrentem parati venire ad te in proelium et abiit Iudas obviam illis

et ait Timotheus principibus exercitus sui cum adpropiaverit Iudas et exercitus eius ad torrentem aquae si transierit ad nos prior non poterimus sustinere eum quia potens poterit adversum nos

si vero timuerit transire et posuerit castra extra flumen transfretemus ad eos et poterimus adversus illum

ut autem adpropinquavit Iudas ad torrentem aquae statuit scribas populi secus torrentem et mandavit eis dicens neminem hominum reliqueritis sed veniant omnes in proelium

et transfretavit ad illos prior et omnis populus post eum et contritae sunt ante faciem eorum omnes gentes et proiecerunt arma sua et fugerunt ad fanum quod est in Carnain

et occupavit ipsam civitatem et fanum succendit igni cum omnibus qui erant in ipso et oppressa est Carnain et non potuit sustinere contra faciem Iudae

et congregavit Iudas universos Israhelitas qui erant in Galaditiden a minimo usque ad maximum et uxores eorum et natos et exercitum magnum valde ut venirent in terram Iudae

et venerunt usque Efron et haec civitas magna in ingressu posita munita valde et non erat declinare ab ea dextra vel sinistra sed per mediam iter erat

et incluserunt se qui erant in civitate et obstruxerunt portas lapidibus et misit ad eos Iudas verbis pacificis

dicens transeamus per terram vestram ut eamus in terram nostram et nemo vobis nocebit tantum pedibus transibimus et nolebant eis aperire

et praecepit Iudas praedicare in castris ut adplicarent unusquisque in quo erat loco

et adplicuerunt viri virtutis et obpugnavit civitatem illam tota die et tota nocte et tradita est civitas in manu eius

et peremerunt omnem masculum in ore gladii et eradicavit eam et accepit spolia eius et transiit per totam civitatem super interfectos

et transgressi sunt Iordanem in campo magno contra Bethsan

et erat Iudas congregans extremos et exhortabatur populum per totam viam donec venerunt in terram Iuda

et ascenderunt in montem Sion cum laetitia et gaudio et obtulerunt holocausta quod nemo ex eis cecidisset donec reverterentur in pace

et in diebus quibus erat Iudas et Ionathas in terra Galaad et Simeon frater eius in Galilea contra faciem Ptolomaidis

audivit Iosepphus Zacchariae filius et Azarias princeps virtutis res bene gestas et proelia quae facta sunt

et dixit faciamus et ipsi nobis nomen et eamus pugnare adversum gentes quae in circuitu nostro sunt

et praecepit his qui erant in exercitu suo et abierunt Iamniam

et exivit Gorgias de civitate et viri eius obviam illi in pugnam

et fugati sunt Iosepphus et Azarias usque in fines Iudae et ceciderunt illa die de populo Israhel ad duo milia viri et facta est fuga magna in populo

quia non audierunt Iudam et fratres eius existimantes se fortiter facturos

ipsi autem non erant de semine virorum illorum per quos salus facta est in Israhel

et viri Iuda magnificati sunt valde in conspectu omnis Israhel et gentium omnium ubi audiebatur nomen eorum

et convenerunt ad eos fausta adclamantes

et exivit Iudas et fratres eius et expugnabant filios Esau in terra quae ad austrum est et percussit Chebron et filias eius et muros eius et turres succendit in circuitu

et movit castra ut iret in terra alienigenarum et perambulabat Samariam

in illa die ceciderunt sacerdotes in bello dum vult fortiter facere dum sine consilio exiit in proelium

et declinavit Iudas in Azotum in terra alienigenarum et vidit aras eorum et spolia deorum ipsorum succendit igni et cepit spolia civitatum et regressus est in terram Iuda

et rex Antiochus perambulavit superiores regiones et audivit esse civitatem Elymaidem in Perside nobilissimam et copiosam in argento et auro

templumque in ea locuples valde et illic velamina aurea et loricae et scuta quae reliquit Alexander Philippi rex Macedo qui regnavit primus in Graecia

et venit et quaerebat civitatem capere et praedare eam et non potuit quoniam innotuit sermo his qui erant in civitate

et insurrexerunt in proelium et fugit inde et abiit cum tristitia magna et reversus est Babyloniam

et venit qui nuntiaret ei in Perside quia fugata sunt castra quae erant in terra Iuda

et quia abiit Lysias cum virtute forti in primis et fugatus est a facie Iudaeorum et invaluerunt armis et viribus et spoliis multis quas ceperunt

et quia diruerunt abominationem quam aedificaverat super altare quod erat in Hierusalem et sanctificationem sicut prius circumdederunt muris excelsis sed et Bethsuram civitatem suam

et factum est ut audivit rex sermones istos expavit et commotus est valde et decidit in lectum et incidit in languorem prae tristitia quia non est factum sicut cogitabat

et erat illic dies multos quia renovata est in eo tristitia magna et arbitratus est se mori

et vocavit omnes amicos suos et dixit illis recessit somnus ab oculis meis et concidi et corrui corde prae sollicitudine

et dixi in corde meo in quantam tribulationem deveni et in quos fluctus tristitiae in qua nunc sum qui iucundus eram et dilectus in potestate mea

nunc vero reminiscor malorum quae feci in Hierusalem unde abstuli omnia spolia argentea et aurea quae erant in ea et misi auferri habitantes Iudaeam sine causa

cognovi ergo quia propterea invenerunt me mala ista et ecce pereo tristitia magna in terra aliena

et vocavit Philippum unum de amicis suis et praeposuit eum super universum regnum suum

et dedit ei diadema et stolam suam et anulum ut adduceret Antiochum filium suum et nutriret eum et regnaret

et mortuus est illic Antiochus rex anno centesimo quadragesimo et nono

et cognovit Lysias quoniam mortuus est rex et constituit regnare Antiochum filium eius quem nutrivit adulescentem et vocavit nomen eius Eupator

et hii qui erant in arce concluserant Israhel in circuitu sanctorum et quaerebant eis mala semper ad firmamentum gentium

et cogitavit Iudas disperdere eos et convocavit universum populum ut obsiderent eos

et coirent simul et obsederunt eos anno centesimo quinquagesimo et fecerunt ballistas et machinas

et exierunt quidam ex eis qui obsidebantur et adiunxerunt se illis aliqui ex impiis Israhel

et abierunt ad regem et dixerunt quousque non facies iudicium et vindicas fratres nostros

nos decrevimus servire patri tuo et ambulare in praeceptis eius et obsequi edictis eius

et filii populi nostri propter hoc abalienabantur se a nobis et quicumque inveniebantur ex nobis interficiebantur et hereditates nostrae diripiebantur

et non ad nos tantum extenderunt manum sed et in omnes fines nostros

et ecce adplicuerunt hodie ad arcem in Hierusalem occupare eam et munitionem in Bethsuram munierunt

et nisi praeveneris eos velocius maiora quam haec facient nec poteris obtinere eos

et iratus est rex ut audivit et convocavit omnes amicos suos et principes exercitus sui et eos qui super equites erant

sed et de regnis aliis et insulis et maritimis venerunt ad eum exercitus conducticius

et erat numerus exercitus centum milia peditum et viginti milia equitum et elefanti triginta duo docti ad proelium

et venerunt per Idumeam et adplicuerunt ad Bethsuram et pugnaverunt dies multos et fecerunt machinas et exierunt et succenderunt eas igni et pugnaverunt viriliter

et recessit Iudas ab arce et admovit castra ad Bethzacara contra castra regis

et surrexit ante lucem et concitavit exercitus impetum contra viam Bethzacara et conparaverunt se exercitus in proelium et tubis cecinerunt

et elefantis ostenderunt sanguinem uvae et mori ad acuendos eos in proelium

et diviserunt bestias per legiones et adstiterunt singulis elefantis mille viri in loricis concatenatis et galeae aereae in capitibus eorum et quingenti equites ordinati unicuique bestiae electi erant

hii ante tempus ubicumque erat bestia erant et quocumque ibat ibant non discedebant ab ea

sed et turres ligneas super eos firmae protegentes super singulas bestias et super eas machinae et super singulas viri virtutis triginta duo qui pugnabant desuper et intus magister bestiae

et residuum equitatum hinc et inde statuit in duas partes tubis et exercitum commovere et perurguere constipati in legionibus eius

et ut refulsit sol in clypeos aureos et aereos resplenduerunt montes ab eis resplenduerunt sicut lampades ignis

et distincta est pars exercitus regis per montes excelsos et alii per loca humilia et ibant caute et ordinate

et commovebantur omnes inhabitantes a voce multitudinis eorum et incessu turbae et conlisionis armorum erat enim exercitus magnus valde et fortis

et adpropiavit Iudas et exercitus eius in proelium et ceciderunt de exercitu regis sescenti viri

et vidit Eleazar filius Saura unam de bestiis loricatam loricis regis et erat eminens super ceteras bestias et visum est ei quod in ea esset rex

et dedit se ut liberaret populum suum et adquireret sibi nomen aeternum

et cucurrit ad eam audaciter in medio legionis interficiens a dextris et a sinistris et cadebant ab eo huc et illuc

et ivit sub pedes elefanti et subposuit ei et occidit eum et cecidit in terram super ipsum et mortuus est illic

et videntes virtutem regis et impetum exercitus eius deverterunt ab eis

castra autem regis ascenderunt contra eos in Hierusalem et adplicuit castra rex ad Iudaeam et montem Sion

et fecit pacem cum his qui erant in Bethsuram et exierunt de civitate quia non erant eis ibi alimenta conclusis quia sabbata erant terrae

et conprehendit rex Bethsuram et constituit illic custodiam servare eam

et convertit castra ad locum sanctificationis dies multos et statuit illic ballistas et machinas et ignis iacula et tormenta ad lapides iactandos et spicula et scorpios ad mittendas sagittas et fundibula

fecerunt autem et ipsi machinas adversus machinas eorum et pugnaverunt dies multos

escae autem non erant in civitate eo quod septimus annus esset et qui remanserant in Iudaea de gentibus consumpserant reliquias eorum quae repositae fuerant

et remanserunt in sanctis viri pauci quoniam obtinuerat eos fames et dispersi sunt unusquisque in locum suum

et audivit Lysias quod Philippus quem constituit rex Antiochus cum adhuc viveret et nutriret Antiochum filium suum ut regnaret

et reversus esset a Perside et Media et exercitus qui abierat cum ipso et quia quaerit suscipere regni negotia

festinavit ire et dicere ad regem et duces exercitus deficimus cotidie et esca nobis modica est et locus quem obsidemus est munitus et incumbit nobis ordinare de regno

nunc itaque demus dextras hominibus istis et faciamus cum illis pacem et cum omni gente eorum

et constituamus illis ut ambulent in legitimis suis sicut prius propter legitima enim ipsorum quae despeximus irati sunt et fecerunt omnia haec

et placuit sermo in conspectu regis et principum et misit ad eos pacem facere et receperunt illam

et iuravit illis rex et principes et exierunt de munitione

et intravit rex montem Sion et vidit munitionem loci et rupit ius iuramenti quod iuravit et mandavit destruere murum in gyro

et discessit festinanter et reversus est Antiochiam et invenit Philippum dominantem civitati et pugnavit adversus eum et occupavit civitatem

anno centesimo quinquagesimo et primo exiit Demetrius Seleuci filius ab urbe Roma et ascendit cum paucis viris in civitatem maritimam et regnavit illic

et factum est ut ingressus est in domum regni patrum suorum conprehendit exercitus Antiochum et Lysiam ut adduceret eos ad eum

et res ei innotuit et ait nolite mihi ostendere faciem eorum

et occidit eos exercitus et sedit Demetrius super sedem regni sui

et venerunt ad eum viri iniqui et impii ex Israhel et Alchimus dux eorum qui volebat fieri sacerdos

et accusaverunt populum apud regem dicentes perdidit Iudas et fratres eius amicos tuos et nos disperdit de terra nostra

nunc ergo mitte virum cui credis et eat et videat exterminium omne quod fecit nobis et regionibus regis et puniit omnes amicos eius et adiutores eorum

et elegit rex ex amicis suis Bacchidem qui dominabatur trans Flumen magnum in regno et fidelem regi et misit eum

et Alchimum impium constituit in sacerdotio et mandavit ei facere ultionem in filios Israhel

et surrexerunt et venerunt cum exercitu magno in terram Iuda et miserunt nuntios et locuti sunt ad Iudam et fratres eius verbis pacificis in dolo